Cykl miesiączkowy

Cykl miesiączkowy rozpoczyna się pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego, kończy zaś ostatniego dnia przed następną miesiączką.

Średni czas trwania cyklu wynosi 28 dni, u większości kobiet waha się od 27 do 30 dni. Cykle krótsze niż 26 dni i dłuższe niż 32 dni mogą budzić niepokój i wymagają konsultacji lekarskiej.

W ciągu każdego cyklu miesiączkowego organizm kobiety jest przygotowywany do tego aby mogła zaistnieć ciąża. Główną rolę w tym zadaniu odgrywają hormony płciowe - estrogeny i progesteron, których działanie powtarza się w każdym cyklu miesiączkowym.

Najpierw macica zostaje przygotowana do ewentualnego przyjęcia zapłodnionego jaja. Hormony powodują, iż nabłonek jamy macicy (czyli komórki wyścielające jamę macicy) staje się miękki jak dywan, gotowy do przyjęcia zapłodnionego jaja i stworzenia najlepszych warunków do rozwoju ciąży. Następnie, przy udziale hormonów dochodzi do uwolnienia z jajnika komórki jajowej, gotowej do zapłodnienia przez plemniki. Jeżeli jednak nie dojdzie do zapłodnienia to komórka jajowa obumiera i wówczas organizm zaczyna przygotowywać się do następnej możliwości powstania ciąży, czyli do kolejnego cyklu miesiączkowego.

W tym też celu zostaje usunięty nabłonek jamy macicy, który nie będzie już użyteczny w kolejnym cyklu. Dzieje się to w ten sposób, iż podczas miesiączki wypływająca krew porywa nabłonek ze sobą i usuwa go poza organizm kobiety.

Fazy cyklu miesiączkowego:

Cykl miesiączkowy podzielić można na 4 fazy. Są to:

• faza krwawienia
• faza dojrzewania komórki jajowej
• faza jajeczkowania - owulacja
• faza ciałka żółtego

1. Faza krwawienia

Jest to okres trwający średnio 3 do 5 dni w którym dochodzi do łuszczenia nabłonka (powierzchniowej warswy komórek) jamy macicy i wydalenia go z macicy wraz z krwią poza organizm kobiety. Obrazowo można określić, iż macica jest okresowo "oczyszczana" z tkanek które stają się bezwartościowe dla celów rozmnażania.

2. Faza dojrzewania komórki jajowej - faza przed jajeczkowaniem

Długość tej fazy nie jest stała, trwa średnio 12 - 14 dni. Cykle długie mają fazę dojrzewania dłuższą, zaś cykle krótkie - krótszą.

3. Jajeczkowanie czyli owulacja

Nie jest to właściwie faza cyklu, lecz proces polegający na uwolnieniu z jajnika (z tzw. pęcherzyka jajnikowego) dojrzałej komórki jajowej. Jajeczkowanie ma miejsce mniej więcej w połowie cyklu tj. na około 14 dni przed miesiączką - z możliwością przesunięcia o jeden dzień wcześniej lub później. Odstępstwa od tej reguły opisane są dalej.

Jajeczkowanie jest bardzo istotne z punktu widzenia zapłodnienia. Uwolniona z jajnika komórka jajowa może po połączeniu z plemnikiem i osadzeniu (zagnieżdżeniu się) w jamie macicy dać początek zarodkowi czyli przyszłemu dziecku. Komórka jajowa wędruje z jajnika przez jajowód do macicy, żyje około 24 godzin, po których obumiera jeżeli nie dojdzie do połączenia z plemnikiem. Na ogół podczas jednego cyklu zostaje uwolniona tylko jedna komórka jajowa.

4. Faza ciałka żółtego - po jajeczkowaniu

Długość tej fazy wynosi średnio 14 dni i trwa do ostatniego dnia przed wystąpieniem miesiączki. Polega ona na tym, że w miejscu, w którym rozwijało się jajo, powstaje w jajniku tzw. ciałko żółte. Wydzielaono hormony, których zadaniem jest utrzymanie ciąży.

O ile nie dojdzie do połączenia jaja z plemnikiem, w organizmie kobiety spada poziom hormonów ciałka żółtego. Jest to sygnał do zniszczenia się nabłonka wyścielającego jamę macicy i jej oczyszczenia czyli wystąpienia krwawienia miesiączkowego. Następnie cykl rozpoczyna się od nowa.

Tematy z forum:

• Seks a cykl miesiączkowy
• Długość cyklu miesiączkowego

Cykl miesiączkowy a możliwość zajścia w ciążę

Aby doszło do zapłodnienia komórki jajowej i rozwoju ciąży musi zostać spełnionych kilka warunków. Oto podstawowe z nich:

• obecność żywej i dojrzałej komórki jajowej - czyli wystąpienie jajeczkowania,
• obecność żywych i dojrzałych komórek męskich - plemników - czyli odbyty stosunek płciowy (bądź sztuczne wprowadzenie nasienia),
• obecność odpowiednio przygotowanej błony śluzowej jamy macicy, umożliwiającej zagnieżdżenie zapłodnionego jaja - jest to efekt prawidłowego działania hormonów płciowych.

Jak wspomniano wcześniej jajeczkowanie odbywa się mniej więcej w połowie cyklu miesiączkowego tj. na około 14 (+/- 1) dni przed wystąpieniem miesiączki. Moment jajeczkowania i następujące po nim 24 godziny (długość życia komórki jajowej) to okres największego prawdopodobieństwa zajścia w ciążę, gdy dojdzie do stosunku płciowego.

Pokrewne tematy:

• Dni płodne w cyklu miesiączkowym
• Rozwój płciowy kobiety
• Narządy płciowe mężczyzny, budowa, wzwód, erekcja
• Narządy płciowe żeńskie

Plemniki - komórki płciowe męskie żyją w sprzyjających warunkach 72 godziny (3 dni). Tak więc okres płodny należy rozszerzyć o trzy dni przed owulacją. Czy wobec tego, aby uniknąć niepożądanej ciąży, nie wystarczy powstrzymać się od współżycia płciowego jedynie przez cztery "krytyczne" dni? (trzy dni przed spodziewaną owulacją - przeżycie plemników oraz jeden dzień po owulacji - przeżycie komórki jajowej).

Odpowiedź na to pytanie jest negatywna, gdyż głównym problemem w skutecznym zastosowaniu takiej metody antykoncepcji są trudności w precyzyjnym określeniu dnia owulacji. Zdaniem naukowców jajeczkowanie ma miejsce pomiędzy 13 a 15 dniem przed miesiączką. Należy jednak dodać, iż kobieta - szczególnie młoda, współżyjąca płciowo nieregularnie, nie może dokładnie przewidzieć jak długo będzie trwał cykl miesiączkowy. Może on trwać zarówno 27 jak i 31 dni. Prześledźmy na przykładzie (w tabeli po prawej stronie), w jak szerokich granicach można spodziewać się jajeczkowania u nieregularnie miesiączkującej kobiety.

Otrzymujemy zakres pomiędzy 12- a 18-tym dniem cyklu podczas którego możliwa jest owulacja a więc i zapłodnienie. Do otrzymanego zakresu należałoby dodać długość życia plemników, komórki jajowej, margines bezpieczeństwa, co znacznie wydłużyłoby okres, w którym może dojść do zapłodnienia i powstania ciąży. Ponadto istnieją czynniki, które powodują iż jajeczkowanie nie następuje pomiędzy 13 a 15 dniem przed miesiączką.

Do takich czynników zaliczyć można m.in.:

• silne przeżycia psychiczne
• zmiany warunków klimatycznych
• zmiany temperatury otoczenia - przegrzanie, przemarznięcie
• stosunek przerywany, stosunek z nowym partnerem, zdenerwowanie
• inne

Nie można też wykluczyć, iż komórka jajowa uwolniona zostanie z jednego jajnika (jak to bywa zazwyczaj) a po kilku dniach, pod wpływem nieznanych przyczyn, dochodzi do uwolnienia drugiej komórki jajowej z drugiego jajnika. Wszystkie te czynniki powodują, iż jednoznaczne określenie dni płodnych i niepłodnych nie może być prostą matematyczną wyliczanką a jest problemem złożonym i trudnym do ujęcia w sztywne ramy i reguły.

Pożądanie seksualne a cykl menstruacyjny

Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich dwudziestu lat wykazały pewną zależność pożądania od cyklu menstruacyjnego.

Wydaje się, że spośród czterech głównych faz: owulacji, okresu poowulacyjnego, menstruacji i okresu przedowulacyjnego większość kobiet jest najbardziej podatna na pobudzenie w trakcie samej menstruacji, a następnie około fazy owulacyjnej, 15-17 dni później.

Mężczyzn, którym wpojono przekonanie, że stosunek z miesiączkującą kobietą jest niedozwolony, może to zaszokować. Wiele kobiet nie informuje w ogóle partnerów o intensywności pobudzenia seksualnego w tym okresie z obawy, że dla ich kochanków myśl o uprawianiu miłości w trakcie miesiączki będzie odpychająca.

Wprawdzie czysto praktyczne trudności utrudniają przebieg zbliżenia w czasie dwóch pierwszych dni menstruacji, gdy upływ krwi jest duży (oczywiście można oczekiwać, że kobieta będzie się czuła niepożądana i miała gorsze samopoczucie), nie ma żadnych przeciwskazań medycznych, by kochać się już w 3 dniu miesiączki.

Tematy z forum:

• Okres 4 godzinny
• Plamienie czy juz okres
• Niespodziewany okres, dlaczego?
• Miesiączka po pierwszym razie
• Dlaczego miesiączki są sobie nierówne?
• Na co kobiecie miesiączka
• Po zajściu w ciążę okres ustaje już w pierwszym miesiącu?

Jeżeli kobieta stosuje (jako metodę antykoncepcyjną) antykoncepcję hormonalną, krwawienia menstruacyjne są bardziej skąpe i regularne. Ale nawet jeśli tej antykoncepcji nie używa, głównym problemem pozostaje przekonanie partnera, że nie ma nic nieestetycznego ani nieczystego w krwi pojawiającej się przed i zaraz po stosunku. Warto także pamiętać, że upływ krwi zmniejszy się, jeżeli zostanie przyjęta pozycja, w której nie będzie możliwa głęboka penetracja i konieczna będzie zrezygnacja z gwałtownych ruchów.

Jeżeli twój wykres pożądania nie odpowiada opisanemu tutaj, czy odnotowujesz pewne różnice w poszczególnych dniach - nie martw się. Nie istnieje coś takiego jak "typowy" lub "nietypowy" wykres. Ważne jest, żeby poinformować o tym partnera i wspólnie przeżywać okresy szczytowe. Postępując tak przekonasz się, że jesteś w stanie bez większych przykrości przetrwać czas, gdy krzywa opada.